કુકુરદેવ મંદિર, આ અનોખા મંદિરમાં કૂતરાની પૂજા છે
કુકુરદેવ મંદિરનો ઇતિહાસ અને વાર્તા: મિત્રો, તમે દેવી -દેવતાઓના ઘણા મંદિરો વિશે સાંભળ્યું હશે, તમે ત્યાં મુલાકાત લેવા ગયા હોવ અને પૂજામાં પણ ભાગ લીધો હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય આવા મંદિર વિશે કલ્પના કરી છે, જે દેવી -દેવતાઓને નહીં પરંતુ કુતરાઓને સમર્પિત છે.
હા મિત્રો, જે મંદિર વિશે આજે અમે તમને માહિતી આપી રહ્યા છીએ, તે કૂતરાની યાદમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. આ મંદિરમાં કૂતરાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે, જેની પૂજા કરવામાં આવે છે. લોકોની એવી માન્યતા છે કે આ મંદિરની મુલાકાત લેવાથી ઉધરસ થતી નથી અને કૂતરો કરડતો નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં આવવાથી ઉધરસ અને કૂતરાના કરડવાથી સાજા થાય છે.
આ મંદિર છત્તીસગઠ રાજ્યમાં સ્થિત છે - કુકુરદેવ મંદિર. ચાલો આ મંદિર વિશે વિગતવાર જાણીએ:
કુકુરદેવ મંદિર બાંધકામ અને સ્થાપત્ય
કુકુરદેવ મંદિર છત્તીસગgarh રાજ્યના દુર્ગ જિલ્લાના બલાઉદથી આશરે 6 કિમી દૂર ખાપરી ગામમાં આવેલું છે. તે પૂર્વ તરફનું મંદિર છે.
ઇતિહાસકારોના મતે, આ મંદિર 14-15 મી સદીમાં ફણી નાગવંશી રાજાઓએ બનાવ્યું હતું. આ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં શિવલિંગની સ્થાપના પણ કરવામાં આવી છે. મંદિરના પ્રાંગણમાં કૂતરાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. જેમ અન્ય મંદિરોમાં શિવની પૂજા તેમના વાહન નંદી સાથે કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે આ મંદિરમાં કૂતરાની પૂજા કરવામાં આવે છે.
કુકરદેવ મંદિરમાં અન્ય મૂર્તિઓ પણ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે, જેમાં 2 ફૂટ ઉંચા ગણેશ જી અને એક જ પથ્થર પર બનેલી રામ, લક્ષ્મણ અને શત્રુઘ્નની મૂર્તિઓ મુખ્ય છે.
કુકુરદેવ મંદિર 200 કિમીની ત્રિજ્યામાં ફેલાયેલું છે. મંદિરના પ્રવેશદ્વારની બંને બાજુ કૂતરાની મૂર્તિઓ મુકવામાં આવી છે. મંદિરના ગુંબજ અને બાહ્ય દિવાલો પર સાપનો આકાર કોતરવામાં આવ્યો છે. મંદિરમાં અગાઉના શિલાલેખો પણ છે, જેના પર બંજારા, ચંદ્ર-સૂર્ય અને તારાઓના વસાહતનો આકાર બનાવવામાં આવ્યો છે.
કુકરદેવ મંદિરની ઐતિહાસિક કથા
કુકુરદેવ મંદિરની સ્થાપનાની કથા ખૂબ જ રસપ્રદ છે. તે વાસ્તવમાં એક સ્મારક છે મંદિર નથી. અહીંના રહેવાસીઓ દ્વારા વર્ણવેલ વાર્તા મુજબ, આ સ્થળે એક બંજારો વસાહત હતી. તેમાંથી એક માલિઘોરી નામનો બંજારા હતો, જેની પાસે એક કૂતરો હતો. તે કૂતરો બંજારેને ખૂબ પ્રિય હતો.
એક વર્ષ, જ્યારે તે વિસ્તારમાં ભયંકર દુકાળ પડ્યો, ત્યારે બંજારે પોતાના કૂતરાને શાહુકાર પાસે ગીરો રાખ્યો અને લોન લીધી. તે પછી કૂતરો શાહુકારના ઘરે રહેવા લાગ્યો અને તેના ઘરની ચોકી કરવા લાગ્યો.
એક રાતે શાહુકારે ઘરમાં ચોરી કરી. ચોરોએ ચોરાયેલો માલ ગામના તળાવ પાસે છુપાવી દીધો હતો. કૂતરાએ ચોરોને સામાન છુપાવતા જોયા હતા. બીજા દિવસે તે શાહુકારને તે જગ્યાએ લઈ ગયો અને આ રીતે શાહુકારને તેનો માલ પાછો મળ્યો.
કૂતરાની વફાદારી જોઈને શાહુકાર ખૂબ ખુશ થયો. તેણે નક્કી કર્યું કે તે કૂતરાને મુક્ત કરશે અને તેને તેના માલિક બંજારેને પાછો મોકલશે. એક પત્રમાં તેણે પોતાના ઘરમાં ચોરીની ઘટના અને કૂતરાની વફાદારીની સંપૂર્ણ વિગતો લખી હતી અને તેને કૂતરાના ગળામાં બાંધીને બંજારા મોકલ્યો હતો.
જ્યારે કૂતરો બંજારા પાસે પહોંચ્યો ત્યારે બંજારા આ રીતે પાછા આવ્યા ત્યારે ખૂબ ગુસ્સે થયા. તેણે કૂતરાના ગળામાં લટકતો પત્ર પણ જોયો ન હતો અને તેને લાકડા વડે માર માર્યો હતો.
કૂતરાના મૃત્યુ પછી, બંજારેની નજર કૂતરાના ગળામાં લટકેલા સાહુકારના પત્ર પર પડી. પત્ર વાંચ્યા પછી, બંજારા આત્મવિશ્વાસથી ભરાઈ ગયા. તેને પોતાની ક્રિયાઓ માટે ખૂબ જ પસ્તાવો થયો.
તેમના સમર્પિત કૂતરાની યાદમાં, તેમણે મંદિરના પ્રાંગણમાં જ તેમની સમાધિ બનાવી. બાદમાં કોઈએ ત્યાં કૂતરાની પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરી. આજે આ મંદિર 'કુકુરદેવ મંદિર' તરીકે પ્રખ્યાત છે.
મંદિરની સામેના રસ્તાની આજુબાજુથી 'માલિધોરી ગાંવ' શરૂ થાય છે, જેનું નામ માલિધોરી બંજારે રાખવામાં આવ્યું છે.
ધાર્મિક માન્યતા
આ મંદિરોમાં આવતા લોકોની એવી માન્યતા છે કે જેને કૂતરાએ કરડ્યો છે તે અહીં આવીને સાજો થઈ જાય છે. જો કે તેની અહીં સારવાર કરવામાં આવતી નથી, ન તો કોઈના સાજા થવાના કોઈ પુરાવા છે. પરંતુ હજુ પણ લોકો તેમના વિશ્વાસને કારણે અહીં આવે છે.
"કુકુરદેવ મંદિરમાં" સાવન અને મહાશિવરાત્રી મહિનામાં ભક્તોની ભીડ હોય છે.
મંદિરની સામે બોર્ડ વાંચ્યા પછી પણ લોકો આ મંદિર તરફ આકર્ષાય છે અને જિજ્ઞાસા થી અહીં આવે છે. યોગ્ય જાળવણીના અભાવે ધીમે ધીમે આ મંદિર જર્જરિત બની રહ્યું છે.
કુકરદેવ મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું? (કુકરદેવ મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું?)
રેલ - દુર્ગ રેલવે સ્ટેશન ખાપરી ગામનું સૌથી નજીકનું રેલવે સ્ટેશન છે. અહીંથી ખાપરી ગામ બસ અથવા ટેક્સી દ્વારા પહોંચી શકાય છે.
હવા - કુકરદેવ મંદિર પહોંચવા માટેનું નજીકનું એરપોર્ટ રાયપુરનું માના એરપોર્ટ છે. જ્યાંથી ટ્રેન અથવા બસ દ્વારા દુર્ગ પહોંચી શકાય છે અને ટેક્સી/બસ દ્વારા ખાપરી ગામ જઈ શકાય છે.
માર્ગ દ્વારા - ખાપરી ગામમાં સ્થિત કુકુરદેવ મંદિર કિલ્લાથી બસ અથવા ટેક્સી દ્વારા પહોંચી શકાય છે.
મિત્રો, મને આશા છે કે તમને 'કુકરદેવ મંદિરનો ઇતિહાસ અને વાર્તા' માં આપેલી માહિતી ગમી હશે. જો તમને માહિતી ગમી હોય, તો તમારે તે પસંદ કરવી જોઈએ. અને તમારા મિત્રોને પણ શેર કરો. સમાન ભારતીય ઇતિહાસ સંબંધિત માહિતી અને સમાચાર માટે અમને સબ્સ્ક્રાઇબ કરો. આભાર.
1 Comments
Super helpful
ReplyDeletehttps://dhrmgyan.com/hindu-mandir-history