હિન્દુ ધર્મમાં કોઈ પણ કાર્ય કરતા પહેલા ગ્રહ, નક્ષત્રનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. આ સિવાય એક વસ્તુ જે સૌથી વધુ જોવા મળે છે તે છે પંચક. દર મહિને આવનારી પંચક તિથિ પર ઘણી બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. આ સમયમાં વધારે કામ થતું નથી.
એવું કહેવાય છે કે જ્યારે ચંદ્ર કુંભ અને મીન રાશિમાં રહે છે, તે જ સમયને પંચક કહેવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈ પણ શુભ કાર્ય ન કરવું જોઈએ. જ્યારે ગ્રિપ્ત નક્ષત્ર હોય ત્યારે પંચકના સમયગાળા દરમિયાન ઘાસ, લાકડું વગેરે બળતણ પણ એકત્ર ન કરવું જોઈએ.
પંચાંગને હિન્દુ કેલેન્ડર કહેવામાં આવે છે. તે ભારતમાં પરંપરાગત રીતે ઉપયોગમાં લેવાતા વિવિધ ચંદ્ર કેલેન્ડર માટેનો સામૂહિક શબ્દ છે. તે હિંદુ જ્યોતિષશાસ્ત્ર અને રાશિચક્રના અભ્યાસ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે, જેમાંથી મોટા ભાગનો એલેક્ઝાન્ડર ધ ગ્રેટના આગમન પછી સદીઓમાં ગ્રીસમાંથી અપનાવવામાં આવ્યો હતો.
ઠાકુર પ્રસાદનું કેલેન્ડર: રૂપેશ ઠાકુર પ્રસાદ કેલેન્ડર કમ પંચાંગ એ વારાણસીના શ્રી ઠાકુર પ્રસાદ પ્રકાશન દ્વારા પ્રકાશિત એક હિન્દુ કેલેન્ડર છે. તે ઉજ્જૈનની તારીખ પ્રમાણે ચાલે છે.
હિન્દુ પંચાંગ તિથિ અને પક્ષ
હિન્દુ પંચાંગ એક કેલેન્ડર છે જે પ્રાચીન કાળથી પ્રચલિત છે. જે સૌથી જૂનું માનવામાં આવે છે. જે પછી દુનિયાભરમાં અનેક પ્રકારના કેલેન્ડર શરૂ થયા. જેમાં અંગ્રેજી કેલેન્ડર, ઇસ્લામિક કેલેન્ડર, ગ્રેગોરીયન કેલેન્ડર વગેરે છે. હિંદુ પંચાંગમાં 14 તિથિ અને બે પક્ષ છે - હિંદુ પંચાંગ પક્ષ - (1) શુક્લ પક્ષ (2) કૃષ્ણ પક્ષ
1- શુક્લ પક્ષ - શુક્લ પક્ષમાં પૂર્ણિમા હોય છે. જે નવા ચંદ્ર પછી શરૂ થાય છે, જેમાં ચંદ્ર મોટો થતો રહે છે. આ પક્ષમાં પણ 14 તિથિઓ છે.
2 – કૃષ્ણ પક્ષ – કૃષ્ણ પક્ષમાં અમાવસ્યા આવે છે. પૂર્ણિમા પછી કૃષ્ણ પક્ષ શરૂ થાય છે. અને નવા ચંદ્ર સુધી ચાલે છે. કૃષ્ણ પક્ષમાં 14 તિથિઓ પણ છે, આ પક્ષમાં આપણે ચંદ્રને ઘટતા ક્રમમાં જોઈએ છીએ.
હિન્દુ કેલેન્ડરના મહિનાઓ
- કારતક માસ
- માર્ગાશીશ મહિનો (અઘાન) - અગાહાન માહ
- પોષ મહિનો
- માઘ મહિનો
- ફાલ્ગુન મહિનો
- ચૈત્ર મહિનો (ચૈત્ર) – ચૈત્ર માહ
- વૈશાખ મહિનો (બૈશાખ) – વૈશાખ માહ
- જ્યેષ્ઠ મહિનો (જેઠ) - જ્યેષ્ઠ મહિનો
- આષાદ મહિનો
- શ્રાવણ માસ (સાવન) – શ્રાવણ માસ
- ભાદ્રપક્ષ માસ (ભાદોન) – ભાદ્ર પક્ષ – ભાદરવો માહ
- અશ્વિન મહિનો (ક્વાર) – આસો માહ
2023 ગુજરાતી કેલેન્ડર અહીંથી ડાઉનલોડ કરોહિન્દુ પંચાંગ કેવી રીતે જોવું
હિન્દુ કેલેન્ડર ચંદ્ર આધારિત છે જેનો અર્થ છે કે તે ચંદ્ર કેલેન્ડર અને સૌર કેલેન્ડર બંને છે. હિંદુ ગણિતશાસ્ત્રીઓએ રાશિચક્રને 'રાશિ' નામના 12 'સમાન ભાગો'માં વિભાજિત કર્યા છે.
દરેક રાશિને 30 ભાગોમાં વહેંચવામાં આવે છે જેને આંસા કહેવાય છે (ખરેખર તે ડિગ્રી છે).
આ કેલેન્ડર વ્રત, તહેવાર અથવા તહેવાર, લગ્ન મુહૂર્ત, સૂર્યોદય, સૂર્યસ્તમ, ઝડપી મંદીના વિચારો, ચંદ્રની સ્થિતિ, ભદ્રા સ્થિતિ, પંચક, મૂળભૂત વિચારો, દરેક મહિનામાં જન્માક્ષર, માસિક રજાઓ, ગુરુ, મુહૂર્ત વગેરે વિશે માહિતી પ્રદાન કરે છે.
કોઈપણ નવી રાશિમાં સૂર્યના સમયના પ્રવેશ બિંદુને 'સંક્રાંતિ' કહેવામાં આવે છે. સૌર મહિનો અયનકાળ પહેલા, અયનકાળ પહેલા થાય છે. આથી, હિંદુ મહિનાઓ સંપૂર્ણપણે રાશિ આધારિત છે અને જ્યારે સૂર્ય પૃથ્વીથી દૂર હોય ત્યારે તે લાંબા હોય છે અને જ્યારે સૂર્ય પૃથ્વીની નજીક હોય ત્યારે તે ટૂંકા હોય છે.
સનાતની હિન્દુ કેલેન્ડર પર આધારિત ઋતુઓના નામ
જે રીતે અંગ્રેજી કેલેન્ડરના આધારે ઋતુઓને ત્રણ ભાગમાં (શિયાળો, ઉનાળો અને વરસાદી ઋતુ) વહેંચવામાં આવી છે. એ જ રીતે, હિન્દી કેલેન્ડર મુજબ, ઋતુને 6 ભાગોમાં વહેંચવામાં આવે છે.
- વસંત રૂતુ
- ગ્રીષ્મ રૂતુ
- વર્ષા રૂતુ
- શરદ રૂતુ
- હેમંત રૂતુ
- શિશિર રૂતુ
હિન્દીમાં રાશિચક્રના નામ
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ 12 રાશિઓ છે. જેના આધારે કુંડળીઓ રચાય છે. નીચેના કોષ્ટકમાં, અમે તમને હિન્દી અને અંગ્રેજીમાં 12 રાશિચક્રના નામ જણાવીશું -
મેષ, વૃષભ, મિથુન, કર્ક, સિંહ, કન્યા, તુલા, વૃશ્ચિક, ધનુ, મકર, કુંભ, મીન
📲 ગુજરાતી કેલેન્ડર એપ:- અહીં ક્લિક કરો
0 Comments